Οι επεμβάσεις αυξητικής φαλλοπλαστικής σκοπό έχουν να μεγεθύνουν το πέος (augmentation phalloplasty) προσδίδοντας στον άνδρα μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση κατά τη σεξουαλική πράξη. Διακρίνονται σε επεμβάσεις επιμήκυνσης και σε επεμβάσεις πάχυνσης του πέους.
Σε άνω του 90% των περιπτώσεων η αυξητική φαλλοπλαστική διενεργείται για αισθητικούς λόγους, χωρίς ο άνδρας να πάσχει από μικροφαλλία. Ως μικροφαλλία ορίζεται η κατάσταση όπου το τεντωμένο πέος είναι τουλάχιστον 2,5 τυπικές αποκλίσεις κάτω του μέσου όρου για την ηλικία του. Για έναν ενήλικα άνδρα το μέγεθος αυτό έχει προσδιοριστεί στα 13,3±1,6 cm (πίνακας Feldman-Smith).
Σε όλους τους άνδρες υπάρχει ένα τμήμα του πέους το οποίο είναι κρυμμένο κάτω από το δέρμα και ενωμένο με το ηβικό οστό μέσω ισχυρών συνδέσμων (κρεμαστήρας και σφενδονοειδής σύνδεσμος). Οι σύνδεσμοι αυτοί δεν εξυπηρετούν κάποιον ιδιαίτερο λειτουργικό σκοπό, παρά μόνον να κρατούν το πέος ορθό κατά τη στύση ενάντια στη φυσική τάση του να πέφτει λόγω βαρύτητας.
Η επέμβαση που χρησιμοποιείται για το σκοπό αυτό είναι η διατομή των συνδέσμων αυτών (ligamentolysis), ώστε να ελευθερωθεί το κρυμμένο τμήμα του πέους και να τραβηχτεί προς τα έξω. Έτσι το ορατό μήκος του πέους γίνεται μεγαλύτερο. Το κρυμμένο πέος μπορεί να οπτικοποιηθεί με απεικονιστικές μεθόδους (μαγνητική τομογραφία). Μολονότι η επέμβαση φαίνεται απλή, απαιτεί λεπτή χειρουργική τεχνική και επιδεξιότητα ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση μερικών μετεγχειρητικών προβλημάτων:
Επανασυγκόλληση των συνδέσμων: το χάσμα που προκύπτει μετά τη διατομή των συνδέσμων θα πρέπει να καλυφθεί είτε με ιστό του ίδιου του ασθενή, είτε με συνθετικό υλικό (buffer ένθεμα σιλικόνης). Αν αυτό δε γίνει, υπάρχει κίνδυνος να επανασυγκολληθούν οι σύνδεσμοι στο οστό, με αποτέλεσμα να χαθεί μέρος του μήκους που κερδίθηκε με την επέμβαση. Η καλή χειρουργική τεχνική, αλλά και η μετεγχειρητική τήρηση από τον ασθενή της οδηγίας για καθημερινή έλξη του πέους (με extenders), έχουν μεγάλη σημασία για την αποφυγή του φαινομένου αυτού.
Αλλαγή της γωνίας του πέους κατά τη στύση: θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τη διατήρηση μερικών συνδέσμων κατά την επέμβαση, ώστε να μην αλλάξει έντονα η γωνία του πέους κατά τη στύση. Το θέμα αυτό καλό να συζητείται μεταξύ Ανδρολόγου και ασθενή πριν την επέμβαση. Η διατομή όλων των συνδέσμων σίγουρα επιτρέπει μεγαλύτερο κέρδος σε μήκος, αλλά αυξάνει ο κίνδυνος το πέος να κοιτά προς τα κάτω κατά τη στύση (αισθητικό πρόβλημα, χωρίς επίπτωση στην ικανότητα για διείσδυση).
Ουλοποίηση: η τομή που γίνεται στην ηβική χώρα (πλαστική Y-V), ώστε να μετατεθεί δέρμα προς τα κάτω και να διευκολύνει την επιμήκυνση, μπορεί να καταλείπει μια αισθητικά μη αποδεκτή ουλή σε σχετικά εμφανές σημείο. Η τριχοφυΐα της περιοχής συνήθως καλύπτει την ουλή, ωστόσο κάποιοι ασθενείς ενδέχεται να μη μείνουν ικανοποιημένοι. Η λεπτή χειρουργική τεχνική με μικρή ημισεληνοειδή τομή ή και εξειδικευμένες «κρυφές» προσπελάσεις μέσω του οσχέου και του πέους, μολονότι ενέχει μεγαλύτερη τεχνική δυσκολία και προϋποθέτει εμπειρία, μπορεί να μειώσει τη μετεγχειρητική ουλοποίηση.
Το μετεγχειρητικό αποτέλεσμα είναι συνάρτηση της αναλογίας ορατού και κρυφού τμήματος του πέους. Η αύξηση του μήκους είναι εμφανής περισσότερη στη χαλαρή κατάσταση και όχι στη στύση. Στη χαλαρή κατάσταση η αύξηση του μήκους συνήθως είναι της τάξης των 2-5 cm, ενώ σε στύση (με σωστή τήρηση των μετεγχειρητικών οδηγιών) η αύξηση προσδοκάται να είναι μεταξύ 0,5 έως 2 cm. Δεδομένου ότι η μορφή του πέους σε χαλαρή κατάσταση είναι αυτή που προβληματίζει κυρίως τους ασθενείς και τις συντρόφους τους, η επέμβαση αυτή μπορεί με τρόπο ασφαλή και αποτελεσματικό (σε συνδυασμό με πάχυνση σώματος ή/και βαλάνου) να προσφέρει ένα ικανοποιητικό αισθητικό αποτέλεσμα.
Η επέμβαση μπορεί να συνδυαστεί με λιποαναρρόφηση στην κάτω κοιλιά (ηβική χώρα) καθώς και με πλαστική του δέρματος της πεοσχεϊκής γωνίας, ώστε να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο το αισθητικό αποτέλεσμα.
Σε πολύ λίγες περιπτώσεις αληθούς μικροφαλλίας (μήκος πέους κάτω από 8-10 εκατοστά), μπορεί να απαιτηθούν συνθετότερες επεμβάσεις επιμήκυνσης (ολική ανακατασκευή πέους και συνδεσμόλυση). Οι επεμβάσεις αυτές είναι τεχνικά περίπλοκες και συνοδεύονται από μεγαλύτερο χρόνο αποκατάστασης και υψηλότερο ρίσκο μετεγχειρητικών επιπλοκών. Σε περιπτώσεις σοβαρής συνυπάρχουσας στυτικής δυσλειτουργίας μπορεί να επιλεγεί η λύση της πεϊκής πρόθεσης.
Οι επεμβάσεις πάχυνσης διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: α) εγχύσεις λίπους ή ογκωτικών παραγόντων (π.χ. υαλουρονικό οξύ) στο πέος, β) μοσχεύματα αυτόλογα (λίπος) ή ετερόλογα (βιοαπορροφήσιμα scaffolds πολυγλυκολικού οξέος, μανίκια σιλικόνης κ.α.).
Η πλέον ασφαλής και δημοφιλής μέθοδος πάχυνσης είναι η έγχυση στο πέος λίπους το οποίο συλλέγεται από τον ίδιο τον ασθενή (αυτόλογο). Το πρώτο στάδιο της επέμβασης είναι η συλλογή λίπους με λιποαναρρόφηση στην περιοχή της κοιλιάς ή των γλουτών. Το δεύτερο στάδιο είναι η επεξεργασία του λίπους με ειδικά συστήματα (π.χ. Puregraft™, Lipivage™) ώστε να καθαριστεί πλήρως. Η διαδικασία αυτή είναι καθοριστική για την επιβίωση του λίπους και τη διατήρηση της περιμέτρου που κερδίθηκε.
Το τρίτο στάδιο είναι η υποδόρια έγχυση του λίπους στο πέος. Η χρήση αυτόλογου υλικού ελαχιστοποιεί την πιθανότητα αντίδρασης στο υλικό και συνοδεύεται από μια αύξηση της περιμέτρου του πέους της τάξης του 30%.
Η επέμβαση αυξητικής πέους γίνεται υπό γενική αναισθησία. Ο ασθενής παίρνει εξιτήριο την επόμενη του χειρουργείου.
Μετεγχειρητικές επιπλοκές μπορεί να υπάρξουν, αλλά συνήθως είναι ήπιες. Σε πολύ μικρό αριθμό ασθενών μπορεί να αναπτυχθεί οίδημα, αιμάτωμα, ήπια φλεγμονή, και εξαιρετικά σπάνια, φλεγμονή με εμπύρετο. Πόνος δεν αναφέρεται ιδιαίτερα από τους ασθενείς.
Σεξουαλική δραστηριότητα επιτρέπεται περί τον 1 μήνα μετά την επέμβαση γενικά, πλην της περίπτωσης χρήσης scaffold, όπου χρειάζεται αποχή 3 μηνών. Εάν η εργασία είναι καθιστική, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει από την τρίτη ημέρα. Σε άλλη περίπτωση περίπου σε 1 εβδομάδα και σε εργασίες που απαιτούν άρση βάρους σε 15 μέρες.
